Sözleşmenin kopyasının elinizde olmasına hiç gerek yok(olsaydı daha iyiydi tabi). Aslında tazminat alabilmek için herhangi bir sözleşmenin olmasına da gerek yok.
İşyerinden işverence çıkartılan bir işçinin alabileceği üç temel hak vardır(bazı özel tazminatları konumuz dışında olduğu için saymıyorum):
1. Kıdem tazminatı: Bir sene çalışmadan herhangi bir kıdem tazminatınıza hak kazanamazsınız.
2. İhbar tazminatı: Bu tazminatı alabilmek için sözleşmenizin "belirsiz süreli" sözleşme olması gerekmektedir. Eğer sözleşmeniz "belirli süreli" ise ve işinize bu belirli sürenin bitiminde son verdilerse ihbar tazminatı alamazsınız. Sizin sözleşmeniz tahminen"belirsiz süreli"dir. Eğer "belirli süreli" olmuş olsa bile süresinin 3.5 ay olması büyük tesadüf olacaktır. Sözleşmenin tipi sözleşme üzerinde yazar. Yazmıyorsa zaten sözleşme değildir. Bu tazminatın miktarı çalışma süresi 6 aya kadar olan işçiler için iki haftalık ücrettir.(bkz:
ihbar tazminatı)
3. Senelik izin hakkı: İşyerinde bir seneden fazla çalışmış iseniz ve hak kazandığınız halde henüz kullanmadığınız senelik izniniz varsa, bu izinin parasal karşılığını da ayrılırken alabilirsiniz.
Yukarıda anlattığım haklardan sadece ihbar tazminatına hak kazanmış görünüyorsunuz. Sözleşmenizde ne yazarsa yazsın bundan daha az haklara sahip olamazsınız. Bazen sözleşmelere daha iyi haklar veren maddeler de konulabilir ama sizin işvereninizin böyle yapmış olması için bir neden yok.
Buraya kadar işin teorisi idi. Peki pratikte ne olur derseniz:
İki olasılık var. Çalıştığınız sürece sigortanız yapılmıştır veya yapılmamıştır. Eğer yapılmamışsa ve siz sigortasız çalıştığınızı ispatlayabilirseniz işverenin canını yakabilirsiniz(ki yakın derim). ssk nın web sayfasına girerek primlerinizin yatırılıp yatırılmadığını öğrenebilirsiniz. ykm'nin primlerinizi yatırmayacağını sanmıyorum ama gene de bir kontrol edin.
Eğer primler yatırıldıysa gidip kendileriyle konuşun ve ihbar tazminatınızı talep edin. Vermezlerse en yakın "iş kurumu" na başvurun. Eğer ayrılırlarken size hiç bir alacağınız kalmadığına dair bir ibraname imzalattılarsa işiniz biraz zorlaşır ama gene de tazminatınızı alabilirsiniz. Ancak eğer ibranamede "ihbar tazminatı olarak xxx.xx YTL ödenmiştir" gibi bir ibare varsa ve siz o parayı almadığınız halde ibranameyi imzaladınızsa tazminat almayı unutun.
Tabiki bütün bu dediklerim işverenin sizi işten çıkartmış olması halinde geçerli. Eğer işten çıkartırlarken size bir istifa mektubu imzalattılarsa (ki bu çok yapılan bir üçkağıttır)hiçbir hak alamazsınız.
Bir de işverenin sizin işinize son vermesi için haklı gerekçelerinin olmadığını varsayıyorum tabii ki (devamsızlık, vs). Ancak öyle bir durumda bile bunun size önceden yazıyla tebliğ edilmesi yani önce uyarması, eğer durumda düzelme olmazsa çıkarması lazım.